ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ در کودکان

ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺮوع ﻋﺎدت ﻣﻜﻴـﺪن ﺷﺴـﺖ در ﻛﻮدﻛـﺎن از4-3 ﻣـﺎﻫﮕﻲ اﺳـﺖ. وﻗﺘـﻲ ﻛﻮدك ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ اﺳﺖ اﻏﻠﺐ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﺧﻮردن ﺷﺴـﺖ ﺧـﻮد را ﻣـﻲﻣﻜـﺪ. ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﺾ آن ﻛﻪ ﭘﺴﺘﺎﻧﻚ را از دﻫﺎنﺷﺎن ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورﻧﺪ، ﺷﺮوع ﺑـﻪ ﻣﻜﻴﺪن ﺷﺴﺖ ﺧﻮد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﺷﻴﺮ ﺧﻮردن ﻫﻢ اﻧﮕﺸﺖ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ دﻫﺎن ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﻣﻮاﻗﻊ دﻳﮕﺮ روز ﻫﻢ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ. در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ3/5 -3) ﺳﺎﻟﮕﻲ) ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻛﻮدﻛـﺎن ﺷـﺐﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻜﻴـﺪن ﺷﺴــﺖ ﺧـﻮد ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻃﺮﻳﻘﻪ درﻣﺎن اﻳـﻦ ﻋـﺎدت آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ ﻛﻮدك ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ اوﺳﺖ وادار ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻳﻦ ﻋﺎدت از ﺳﺮ او ﺑﻴﻔﺘﺪ.

ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ ﺷﺴﺖ ﺗﺎ ﺳﻦ 2 ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺟﺎي ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺪارد، ﺑﻠﻜﻪ ﺑـﺮاي ﺣﻴﺎت ﻧﻮزاد اﻣﺮي ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻏﺮﻳﺰي، ﺿﺮوري و اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳـﺖ. در ﻧـﻮزادان ﺗـﺎزه ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه، اﻳﻦ ﻋﺎدت ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي رﻫﺎﻳﻲ از اﺣﺴﺎس ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ اﺳـﺖ و در ﻣﻴـﺎن90 درﺻﺪ آﻧﻬﺎ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد. اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤـﻮل ﺑﻌـﺪ از ﺳـﻦ 6 ﻣـﺎﻫﮕﻲ ﻛـﻢ و ﺳـﭙﺲ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد. اﻣﺎ ﻋﺪه‎اي از آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻜﻴﺪن ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.

در ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از2 ﺗﺎ 3ﺳﺎل ﺳﻦ دارﻧـﺪ، ﻣﻜﻴـﺪن اﻧﮕﺸـﺖ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ و آراﻣﺶ اﺳﺖ. آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﮕﺮاﻧﻲ، ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﻳﺎ ﺧﺴﺘﮕﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻮد را ﻣﻲﻣﻜﻨﺪ. اﻣﺎ ﻋﺪه‎اي دﻳﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳـﻚ ﻋـﺎدت اﻳـﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ.

ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ در ﻧﻮزاداﻧﻲ ﻛﻪ از ﺷﻴﺮ ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﻳـﻪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﻛﻤﺘـﺮ اﺳـﺖ، در ﻧﺘﻴﺠﻪ زﻧﺪﮔﻲ در دﻧﻴﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﺮوز ﻛﻪ در آن ﻧﻮزادان ﻛﻤﺘـﺮ از ﺷـﻴﺮ ﻣـﺎدر ﺑﻬـﺮه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ، ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ اﺳﺖ.

اﻧﮕﺸــﺖ ﻣﻜﻴــﺪن ﻃﺒﻴﻌــﻰﺗــﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳــﺦ ﻛــﻮدك ﻫﻨﮕــﺎم روﻳــﺎروﻳﻰ ﺑــﺎ ﻓﺸــﺎر رواﻧﻰ، اﺿﻄﺮاب و ﻣﺸﻜﻼت ﻫﻴﺠـﺎﻧﻰ- اﻣﻨﻴﺘـﻰ اﺳـﺖ. ﺑـﺮاى درﻣـﺎن اﻳـﻦ رﻓﺘـﺎر در ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ5-6 ﺳﺎل ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﺠﻠﻪ ﻛﺮد، زﻳﺮا ﺑﺴﻴﺎرى از اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻋﺎدتﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﻛﻮدك ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﻪ ﻛﻠﻰ از ﺑﻴﻦ ﻣﻰروﻧﺪ.

اﻣﺎ اﮔﺮ ﻛﻮدك7 ﺳﺎﻟﻪاى ﻧﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻋﺎدت ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ، واﻟﺪﻳﻦ و اﻃﺮاﻓﻴﺎن او ﺑﺎﻳﺪ درﺻﺪد درﻣﺎن او ﺑﺮآﻳﻨﺪ، زﻳﺮا ﺗﺮك ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺎداﺗﻰ در ﺳﺎلﻫﺎى ﺑﻌﺪ (ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ) ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮارﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮد. در ﺻﻮرﺗﻰ اﻳﻦ ﻋﺎدت را در زﻣﺮه اﺧﺘﻼل ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﻨﻴﻦ 12-16ﺳﺎﻟﮕﻲ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ در ﺣـﺪود 15 درﺻﺪ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻰ ﻛﻪ از 5 ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻮد را ﻣﻰﻣﻜﻨﺪ، دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻰ- ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ورود ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ و دوره ﭘﻴﺶدﺑﺴﺘﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳـﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر و اﻃﺮاﻓﻴﺎنﺷﺎن واﺑﺴﺘﻪ و ﻣﺘﻜﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

اﺛﺮات ﻣﻀﺮ ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ ﭘﺲ از 3 ﺳﺎﻟﮕﻲ: ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷـﻜﻞ اﺳـﺘﺨﻮانﻫـﺎي ﻓـﻚ ﺻﻮرت، ﻛﺞ درآﻣﺪن دﻧﺪانﻫﺎ، ﻧﺎزك ﺷﺪن دﻧﺪان، اﻳﺠﺎد ﻋﻔﻮﻧﺖ در اﻃﺮاف ﻧﺎﺧﻦﻫـﺎ و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ، ﺑﻴﺮون زدن ﻓﻚ ﺑﺎﻻ (دﻧـﺪانﻫـﺎي ﻓﻮﻗـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﺑﻴـﺮون و دﻧﺪانﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ)، ﺗﺄﺛﻴﺮ روي رﺷﺪ ﻛﺎم (ﺳﻘﻒ دﻫﺎن)، ﻧﺎدرﺳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ زﺑﺎن، اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻟﻮزه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﺮﺧﺮ ﻛﺮدن، ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪن دﻫﺎن و ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﺘﺎدن ﻣﻴﺎن ﻓﻚ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪن ﺑﻠـﻊ ﻧـﻮزادي در اﻓـﺮاد، اﺧـﺘﻼﻻت ﮔﻔﺘﺎري ﻣﺜﻞ ﻟﻜﻨﺖ زﺑﺎن، ﭘﻴﻨﻪ ﺑﺴﺘﻦ اﻧﮕﺸﺖ، ﻣﻨﺤﺮف ﺷﺪن اﻧﮕﺸﺖ.

1. راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻜﻴﺪن ﻛﻮدﻛﺎنﺷﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ:

ﺳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي درﻣﺎن اﻳﻦ ﻋﺎدت در ﻛﻮدﻛﺎن ﺳﻦ 5 ﺳـﺎﻟﮕﻲ اﺳـﺖ، زﻳـﺮا در اﻳﻦ ﺳﻦ ﻛﻮدك ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ درك ﻛﺎﻓﻲ از ﻣﺤﻴﻂ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﺸـﻜﻼت آﺗـﻲ اﻳـﻦ ﻋﺎدت را ﺑﻔﻬﻤﺪ.

ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺮاى ﺗﺮك ﻋﺎدات و ﻣﺸﻜﻼت رﻓﺘﺎرى ﻛﻮدﻛﺎن (و از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ) ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده (واﻟﺪﻳﻦ ﻛﻮدك و اﻋﻀﺎى ﺧﺎﻧﻮاده) ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮﻟﻰ در ﭘﻴﺶ رو ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮﻧﺪ. ﻣﺜﻼً ﻗﺼـﺪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣﻨـﺰل، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻬﺪ (ﻳﺎ ﻣﺪرﺳﻪ)، ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاد ﺟﺪﻳﺪ، ﻣﺴﺎﻓﺮت، ﻣﺘﺎرﻛﻪ، ﻓﻮت اﻗﻮام و... را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

1. اﮔﺮ ﻛﻮدك ﺑﻪ ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ ﻋﺎدت ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎره از او ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺎدت را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ. ﺗﺮك ﻛﺮدن ﻣﺴﺘﻠﺰم آن اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻻً: ﺷﺨﺺ ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﺑـﻪ ﺗﺮك آن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺛﺎﻧﻴﺎً: در ﺗﺮك اﻳﻦ ﻋﺎدت، ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ و ﺣﻮﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﺮج داد.
2. در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب و ﻧﮕﺮاﻧﻲ، ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﻣﻜﻴـﺪن اﻧﮕﺸـﺖ اﺳـﺖ، ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻠﺖ اﺿﻄﺮاب را رﻓﻊ ﻛﺮد. ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻮدك داد ﻧﺰﻧﻴﺪ. اﻳﻦ ﻛﺎر ﻓﻘﻂ او را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﺼﺒﻲ و ﻧﮕﺮان ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
3. ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻮدك و ﺣﺎﻻت او ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻜﻴﺪن او، زﻳﺮا اﮔـﺮ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻜﻴﺪن ﻛﻮدك را ﻣﻬﻢ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﻴﺪ، ﺧـﻮد او ﻧﻴـﺰ اﻫﻤﻴـﺖ ﺧﺎص ﺑﺮاي آن ﻋﻤﻞ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه و ﻟﺠﺒﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد.
4. اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻜﻴﺪن رﻓﺘﺎرى ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه اﺳﺖ. ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺎ اﺷـﺎره‎اى ﻛﻮﭼﻚ، ﻛﻮدك را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد آﮔﺎه ﻛﻨﻨـﺪ. ﺑـﺎ ﻛـﻮدك ﻗـﺮار اﺷـﺎره‎اي ﺑﮕﺬارﻳﺪ و در ﻧﺰد دﻳﮕﺮان ﺑﺎ آن اﺷﺎرهﻫﺎ ﺑﻪ او ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﻨﺪ.
5. ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﭘﻴﺶ ﻣـﻲآﻳـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻲﻛـﺎرﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻳﺎ ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن دارﻧـﺪ در اﻳـﻦ ﻣﻮاﻗـﻊ وﺳـﻴﻠﻪ اي ﺑـﻪ دﺳـﺖ او دﻫﻴـﺪ ﺗـﺎ ﺣﻮاﺳﺶ ﭘﺮت ﺷﻮد. ﻣﺜﻞ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي و ﻳﺎ ﺧﻮراﻛﻲ ﺧﻮﺷﻤﺰه و ﻳﺎ ﻛﺎري را ﻛﻪ دوﺳـﺖ دارﺪ ﺑﻪ او ﻣﺤﻮل ﻛﻨﻴﺪ و ﻳﺎ در ﺑﺎزي ﺑﺎ او ﻫﻤﺮاه ﺷﻮﻳﺪ و ﺳﺮﮔﺮﻣﺶ ﻛﻨﻴﺪ
6. ﺳﺮزﻧﺶ و ﺗﻨﺒﻴﻪ، ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻮدك ﻫﻴﭻ اﺛﺮ درﻣـﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﻳﺪ اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻳﺎ اﺧﺘﻼﻓﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺷﻮد.
7. ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺳﻌﻰ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﺑﺮاى ﺗﺮك ﻋﺎدت ﻛﻮدك ﺑﺮ او ﻓﺸﺎر آورﻳﺪ، زﻳﺮا ﻣﻤﻜـﻦ اﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻋﺎدت در او ﺷﻮد.
8. ﺳﻌﻰ ﻛﻨﻴﺪ دﺳﺖﻫﺎى ﻛﻮدك را ﺑـﻪ ﻧـﻮﻋﻰ ﻣﺸـﻐﻮل ﻧﮕـﻪ دارﻳـﺪ. (ﻧﻘﺎﺷـﻰ ﺑﻜﺸﺪ، ﻛﺎردﺳﺘﻰ ﺑﺴﺎزد، ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎى ﺳﻔﺎﻟﻰ درﺳﺖ ﻛﻨﺪ و...)
9. ﺑﺮاي اوﻗﺎت ﺑﻲﻛﺎري ﻛﻮدك ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳـﺰي ﻛﻨیـﺪ ﺗـﺎ ﻓﺮﺻـﺖ ﻛﻤﺘـﺮي ﺑـﺮاي ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻮدك را ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ، ﺑﺎزي ﻳـﺎ ﻧﻘﺎﺷـﻲ ﻛـﺮدن ﻣﺸﻐﻮل ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ. اﮔﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﻨﻬﺎ زﻣـﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎري ﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﺑـﻪ ﺗـﺪرﻳﺞ ﺑـﺎ ﺗﺮك ﻋﺎدت ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻴﺪ.
10. ﺷﻨﻴﺪن داﺳﺘﺎﻧﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ، ﻣﺎﺟﺮاﻳﻰ اﻓﺴﺎﻧﻪاى و ﺧﺎﻃﺮه­هاى از دوران ﻛـﻮدﻛﻰ، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻠﻰ و آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻮدك ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﻣﻰﺷﻮد.
11. ﺗﻤــﺎس ﺑــﺪﻧﻰ (ﻣﺜــﻞ ﻧــﻮازش ﻛــﺮدن) ﻣﻮﺟــﺐ آراﻣــﺶ، اﻣﻨﻴــﺖ و آﺳﻮدﮔﻰ ﻛﻮدك ﻣﻰﺷﻮد و او را از اﺿﻄﺮاب و ﻧﮕﺮاﻧﻰ رﻫﺎ ﻣﻰﺳﺎزد. ﺳـﻌﻰ ﻧﻜﻨﻴـﺪ ﺑـﺎ ﻣﺴﺨﺮه ﻛﺮدن و ﺷﺮﻣﻨﺪه ﻛﺮدن ﻛﻮدك او را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺮك ﻋﺎدت ﻛﻨﻴـﺪ، زﻳـﺮا اﻳـﻦ ﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮد ﻛﻢﺑﻴﻨﻰ و اﺣﺴﺎس ﺑﻰارزﺷﻰ در ﻛﻮدك ﻣﻰﺷﻮد.
12. وﻗﺘﻲ ﻛﻮدك در ﺣﺎل ﻣﻜﻴﺪن اﻧﮕﺸﺖ اﺳﺖ، ﺑﻪ او ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﻨﻴﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺸﻮﻳﺪ. اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻣﻜﻴﺪن را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد او را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﻨﻴـﺪ و اﻇﻬـﺎر ﻋﻼﻗـﻪ ﻛﻨﻴﺪ. در اﻳﻦ زﻣﺎن، واﻛﻨﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ. ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل: »وﻗﺘـﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﺗﻮ در دﻫﺎﻧﺖ ﻧﻴﺴﺖ، ﻗﻴﺎﻓﻪات ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮه.« اﮔﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻠﻤـﺎﺗﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻜﻴﺪن ﺷﺪ، ﺑﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﭙﺮدازﻳﺪ و ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻋﻤـﻞ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد ارﺗﺒﺎط ﮔﺮﻣﻲ ﺑﺎ او اﻳﺠﺎد ﻧﻜﻨﻴﺪ. زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﻮدك اﻧﮕﺸﺘﺶ را ﻣـﻰﻣﻜـﺪ، ﺑﺎ او ﺑﺎزى ﻧﻜﻨﻴﺪ، او را ﺑﻐﻞ ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺑﻪ او ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﻨﻴﺪ. اﻣﺎ زﻣﺎﻧﻰ ﻛـﻪ اﻧﮕﺸـﺘﺶ را از دﻫﺎﻧﺶ درآورد، ﺑﻪ او ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ و او را ﻧﻮازش ﻛﻨﻴﺪ.

     دکترلیلا کریمی فرشی