تغذیه کودکان

در دوران مدرسه رشد کودکان به صورت نسبتاً یکنواختی ادامه دارد و سالهای آخر دبستان مقارن با شروع جهش رشد به ویژه در دختران است.بنابراین تامین انرژی مورد نیاز بسیار ضروری است.میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسه ای،به دلیل تفاوت در اندازه بدن،میزان تحرک و سرعت رشد آنها متفاوت است و هر چه میزان تحرک و فعالیت بدنی دانش آموز بیشتر باشد نیاز او به انرژی بیشتر خواهد بود.کربوهیدرات ها که عمدتاً در نان و غلات وجود دارند و همچنین چربی ها منابع تامین کننده انرژی هستند.در صورتی که انرژی مورد نیاز از این منابع تامین نشود پروتئین مصرفی که باید صرف رشد و ترمیم بافتهای بدن شود به مصرف تولید انرژی میرسد.زمانی که به علت کمبود دریافت انرژی منابع پروتئینی صرف تولید انرژی می شوند از وظیفه اصلی خود که رشد سلول و ترمیم بافتهاست باز می مانند و نهایتاً رشد کودک مختل می شود.

برای تامین انرژی مورد نیاز کودکان در سنین مدرسه باید گروه نان و غلات مانند نان،برنج و ماکارونی در برنامه غذایی روزانه آنها گنجانده شود.مصرف بیسکویت، کیک، کلوچه و شیرینی هایی از این قبیل که معمولاً به عنوان میان وعده مصرف می شوند بخشی از انرژی مورد نیاز کودک را تامین می کنند. چربی ها مانند روغن های مفید و مغزها ( بادام ، پسته ،...) نیز در این کودکان منبع تامین انرژی هستند و باید در برنامه غذایی روزانه در حد متعادل گنجانده شوند.

 پروتئین:

پروتئین برای نگهداری و ترمیم بافتها و سنتز سلولها و بافتهای جدید مورد نیاز است.ترکیبی از پروتئین حیوانی و گیاهی به شرط آنکه انرژی دریافتی کودک کافی باشد می تواند نیاز بدن را برای رشد تامین نماید.توصیه می شود حتی الامکان پروتئین حیوانی مانند شیر ، گوشت و تخم مرغ که پروتئین با کیفیت بالا محسوب می شوند در برنامه غذایی روزانه کودکان سنین مدرسه گنجانده شود،در صورتی که در میان وعده نان و تخم مرغ ، ساندویچ مرغ ، کتلت ، انواع کوکوها مثل کوکوی سیب زمینی و یا کوکوی سبزی و یا شیر و کیک مصرف شود بخشی از پروتئین مورد نیاز کودکان این سنین تامین می شود.

 ویتامین ها و مواد معدنی (املاح):

ویتامین ها و املاح در واکنش های متابولیک نقش حیاتی دارند و از طریق 4 گروه اصلی غذایی در برنامه روزانه باید به بدن برسند.نیاز به ویتامین ها و املاح اغلب متناسب با انرژی دریافتی و یا سایر مواد مغذی است.برخی از ویتامین ها و املاح در دوران رشد نقش اساسی دارند و کمبود آنها موجب اختلال رشد کودکان می شود.شایع ترین کمبودهای ویتامینی در این دوران کمبود ویتامین A و D و شایع ترین کمبودهای املاح کمبود ید،آهن و کلسیم می باشد.

 ویتامین A :

به علت نقش ویتامین A در رشد، مقاومت بدن در مقابل بیماری ها و حفظ قدرت بینایی،توجه به دریافت کافی آن در برنامه غذایی کودکان سنین مدرسه حائز اهمیت است.پیش ساز ویتامین A در انواع سبزی های سبز و زرد مانند برگهای سبز کاهو ، اسفناج ، هویج و کدو حلوایی وجود دارد.انواع میوه های زرد و نارنجی مانند هلو ، آلو ، زردآلو ، طالبی، خرمالو ، نارنگی ، و انبه نیز حاوی پیش سازهای ویتامین A می باشند.مصرف منابع حیوانی ویتامین A مانند شیر و لبنیات و جگر و زرده تخم مرغ نیز مفید می باشد.

هویج منبع ارزانی از ویتامین A است و والدین می توانند هر روز آن را در برنامه غذایی کودکان قرار دهند.مصرف هویج خام همراه با سالاد و یا تکه های هویج پخته یا خام به عنوان میان وعده مثلاً زمانی که کودکان به تماشای تلویزیون مشغولند ، بخشی از ویتامین A مورد نیاز آنها را تامین می کند.مطالعات انجام شده در کشور حاکی از وجود کمبود ویتامین A در سنین مختلف می باشد.بررسی سلامت و بیماری که در سال 1378 توسط وزارت بهداشت انجام شده است نشان می دهد که شیوع شب کوری که اولین علامت کمبود ویتامین A می باشد در کودکان سنین مدرسه قابل توجه است.

تقریباً 90% ویتامین A موجود در بدن در کبد ذخیره می شود.کمبود این ویتامین زمانی ظاهر می شود که دریافت و ذخایر کبدی به حدی کاهش یابد که قادر به تامین نیازهای بدن نباشد.شایع ترین علت کمبود ویتامین A دریافت ناکافی غذاهای غنی از این ویتامین است ، همچنین کمبود می تواند ناشی از اختلال در جذب ، تبدیل پیش ساز آن به فرم فعال و یا  استفاده از ویتامین در بدن باشد ؛ این حالت در شرایطی که موارد ابتلا به بیماری و عفونت زیاد و یا مصرف چربی و روغن و یا پروتئین در رژیم غذایی کم باشد اتفاق می افتد.